Menü Kategoriler
Coğrafya
Şanlı Ay Yıldızlı Al Bayrak
09 Aralık 2024 Pazartesi

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) veya Kıbrıs Türk Devleti Akdeniz'de yer alan en büyük üçüncü ada ve Anadolu yarımadasının 65 km güneyindeki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan uluslararası camiada yalnızca Türkiye tarafından tanınan Türk devleti. Eskiden Pakistan ve Bangladeş de KKTC'yi tanımaktaydı; fakat sonra tanımaktan vazgeçmişlerdir.

Kuzeyde Dipkarpaz, batıda Güzelyurt, güneyde de Akıncılar'a doğru KKTC toprakları yayılır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Rum Kesimi toprakları arasında Birleşmiş Milletler'in kontrol bölgesi bulunmaktadır.

Tarih

1960'da Kıbrıs'ta yaşayan Rum ve Türk cemaatleri arasında kurulan ortaklık Kıbrıs Cumhuriyeti yaşanan iç çatışmalar sonucu sürdürülemez olmuş ve 15 Temmuz 1974 tarihinde Yunan cuntasının Kıbrıs'da darbe yaptırması sonucu gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı'nın ardından gerçekleşen İkinci Barış Harekatı'nın hemen ardından 25-26 Ağustos 1974 tarihinde BM Genel Sekreteri Kıbrıs'a gelmiş ve toplumlar arasında ikili görüşmelerin başlatılmasını istemişti. İkili görüşmelerde varılan mutabakat gereği nüfus mübadelesi yapılmış ve Rumlar güneye Türkler ise kuzeye geçmiştir. Böylece iki bölgeli ve iki toplumlu bir federal yapı için uygun ortam sağlanmış oldu. 13 Şubat 1975 günü Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin ilanı Doktor Fazıl Küçük tarafından açıklanarak gerçekleşti. Amaç federal bir Kıbrıs Devleti yaratmaktı. 15 Kasım 1983 tarihinde KKTC'nin ilanı gerçekleşti. Türkiye, Pakistan ve Bangladeş KKTC'yi ilk tanıyan ülkeler olup Türkiye dışındaki ülkeler daha sonra bu tanımayı geri çekmişlerdir. KKTC'nin kuruluş bildirgesini kurucu cumhurbaşkanı Rauf Denktaş okumuştur.

Uluslararası statü ve dış ilişkiler

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türkiye dışında tanınmamakta ve ada Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin olarak gösterilmektedir. Azerbaycan'a bağlı özerk ülke olan Nahcivan KKTC'yi hakim güç olarak tanımakta, fakat Azerbaycan KKTC'yi resmi olarak tanımamaktadır. İslam Konferansı Örgütü KKTC'yi üye olarak kabul etmiş ve gözlemci statüsü vermiştir. Diğer ülkelerden Pakistan, Katar ve Gambiya'nın görüşleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanımaya doğru gitmektedir.

2004 Nisanı'nda yapılan Annan Planı referandumundan bügüne uluslararası camia KKTC ile var olan ilşkilerini iyileştirmeye başladı. Avrupa Birliği'nin genişlemesi'nden sorumlu üyesi Günter Verheugen raporunda bu şartlar göz önünde tutulursa AB ülkelerinin KKTC'de temsilcilikler açabileceklerini söyledi. AB KKTC'ye 259 Milyon Avro yardım taahhüt etti. Rum Kesimi tarafından engellenmeye çalışan bu yardımı, KKTC direkt olarak almak istemektedir.

Bir yandan, KKTC cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat önemli dünya liderleri ile görüşmelerine devam etmektedir. ABD dış işleri bakanı Condoleezza Rice, İngiltere eski dış işleri bakanı Jack Straw ile görüşmelerde bulundu. Ayrıca 2006 Ağustosu'nda Pakistan devlet başkanı Pervez Müşerref tarafından cumhurbaşkanı sıfatı ile ağırlandı.

KKTC bağımsızlık ilanını ardından Bangladeş ve Pakistan tarafından da tanınmasına rağmen uluslararası baskılar sonucu bu ülkeler tanımalarını geri çekmiştir. KKTC uluslararası toplum tarafından, uluslararası ilişkilerde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile birlikte tek devletmiş gibi anılır (örneğin Avrupa Birliği'ndeki üye sayımı). Yine uluslararası ilişkilerde dünya haritalarında Kıbrıs Adası'nın tamamı, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne aitmiş ve KKTC yokmuş gibi gösterilir (örneğin Eurovision Şarkı Yarışması'nda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin adının Cyprus olarak gösterilerek, oylama sırası Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne geldiğinde ülkenin, Kıbrıs Adası'nın tamamı olarak gösterilmesi).

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ordusunda 2000 kadar 18 ile 40 yaşları arasında zorunlu askerliğe alınmış Kıbrıs Türkleri bulunmaktadır. Bunun yanında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 11.kolordusu adanın kuzeyine yerleşmiş durumdadır. Bölgedeki Türk kuvvetleri yaşanabilecek Türk-Rum anlaşmazlıklarına karşı bölgeye yerleşmiş ve Kıbrıslı Türklerin yaşamını koruma altına almış bulunmaktadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin önemli yerleşim yerleri, başkent Lefkoşa, Girne, Gazimağusa'dır. KKTC,ikliminden dolayı fazla yağış almaz. Genellikle burası sıcak ve güneşlidir.

Ekonomi

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisi kamu sektörü dahilinde ticaret, turizm ve eğitimle beraber tarım ve imalat sanayinden oluşmaktadır.

İletişim ve Ulaşım

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti şu an ki uluslararası camiada tanınmaması durumundan dolayı Türkiye'nin ekonomik ve askeri desteğine muhtaçtır. Tedavüldeki para birimi Yeni Türk Lirası'dır. KKTC'nin neredeyse tüm ithalat ve ihracatı Türkiye üzerinden gerçekleştirilir. Uluslararası telefon kodu olan +90 392 Türkiye'nin yerel arama kodudur. İnternet alan adı olan .nc.tr de Türkiye Cumhuriyeti'ne ait olan .tr uzantısı altında oluşturulmuş olan ikinci seviye alt alan adıdır. Dünya Posta Birliği KKTC'yi müstakil bir devlet olarak tanımadığından postalarda Mersin 10 - Turkey posya kodu ile gönderilir.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin baskılarında dolayı KKTC'ye Türkiye hariç direkt uçak seferi düzenlenmemekte ve Ercan Uluslararası Havalimanı ve Geçitkale Havaalanı sadece Türkiye ve Azerbaycan tarafından yasal havaalanı olarak tanınmaktadır.

Yine 1974 yılında Rum Tarafı tarafından KKTC'nin limanlarının, tüm dünya gemilerine kapatıldığı ilan edilmiştir. Türkiye bu ilanı tanımamış ve Türk limanlarını serbest ulaşıma açmıştır.

Havaalanları ve Limanlar

Girne LimanıErcan Uluslararası Havalimanı (Lefkoşa - Ana Havaalanı)
Geçitkale Havaalanı (Gazimağusa)
İlker Karter Havaalanı(Girne)
Pınarbaşı Havaalanı (Girne)
Topel Havaalanı (Güzelyurt)
Girne Limanı (Girne)
Gazimağusa Limanı (Gazimağusa)

KKTC'nin havaalanları ve limanları uluslararası seferlere kapalıdır ve bunun tüm mümessibi Rum Kesimi'dir. Türkiye'nin bu çıkmazı aşabilmek maksatıyla gerek BM bünyesinde, gerekse AB bünyesinde yaptığı tüm faaliyetlerin önü Rum Kesimi tarafından kesilmiştir.

Eğitim Sistemi

Dış ülkelere eğitim kapısını açması ve buradaki özel üniversiteler eğitimin gelişmesine katkı sağlamaktadırlar.

Üniversiteler

Doğu Akdeniz Üniversitesi
Girne Amerikan Üniversitesi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampusu
Lefke Avrupa Üniversitesi
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
Yakın Doğu Üniversitesi

Turistik yerler

Lala Mustafa Paşa Cami, GazimağusaLefkoşa tıpkı Gazimağusa gibi eski bir yerleşim yeridir. Eski şehrin etrafı 5.5 km uzunluğunda şehir duvarı ile çevrilidir ve bu duvar hala sağlamdır.

Kuzeydoğu'da ki efsanevi Beşparmak Dağları şehri korur. Deniz seviyesinde 700 metre yüksekliğindeki dağlar Araplar'a savaşta ölen Bizans kahramanı Digenis'in korunma yeri olmuştur.

En güzel sahillerden biri de Akdeniz kıyısındaki Dipkarpaz'dır. Yarımada şekinde olan Dipkarpaz aynı yamanda Yeşil Kaplumbağaların yumurtlama mekanıdır.