Menü Kategoriler
Coğrafya
Şanlı Ay Yıldızlı Al Bayrak
19 Nisan 2024 Cuma
Tunceli

İlçeleri

Tunceli ili, Merkez (Kalan), Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımiye, Ovacık, Pertek ve Pülümür ilçelerinden ibârettir.

Merkez (Kalan): 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 37.655 olup, 24.513’ü ilçe merkezinde, 13.142’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 9, Çiçekli bucağına bağlı 11, Kocakoç bucağına bağlı 11 ve Sütlüce bucağına bağlı 11 köyü vardır. Yüzölçümü 841 km2 olup, nüfus yoğunluğu 45’tir. Türkiye’nin en küçük merkezlerindendir.

İlin orta kesimlerinde yer alan ilçe toprakları genelde dağlıktır. Doğusunda Nazımiye bulunur. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. Düz kesimlerde tarım, yaylalarda ise hayvancılık yapılır.

İlçe merkezi Munzur Suyunun her iki yakasında dik ve kayalıklı yamaçlarda kurulmuştur.

Çemişgezek: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 12.559 olup, 3397’si ilçe merkezinde, 9162’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 16, Akçapınar bucağına bağlı 9, Gedikler bucağına bağlı 15 köyü vardır. Yüzölçümü 877 km2 olup, nüfus yoğunluğu 14’tür.

İlçe toprakları, Fırat havzası içinde kalır ve genellikle dağlıktır. Kuzeyinde Munzur Dağları yer alır. İlçe topraklarının büyük kesimi dağlarla kaplıdır. Topraklar Keban Baraj Gölüne doğru alçalır. İlçenin önemli akarsuyu Karaoğlan Dağının batı yamaçlarından doğan Ormanyolu Çayıdır. Çayın vâdisi yer yer genişleyerek, ilçenin düzlüklerini meydana getirir. Bu düzlükler Pulur Ovası olarak adlandırılır.

Ekonomisi hayvancılığa dayalıdır. Hayvancılık ilkel yöntemlerle yapıldığından geliri düşüktür. Koyun, kıl keçisi ve sığır beslenir. Bitki örtüsü uygun olmasına rağmen arıcılık gelişmemiştir.

İlçe merkezi, Ormanyolu Çayının Keban Gölüne döküldüğü yerde kurulmuştur. Genelde köy görünümündedir. 1881’de Keban ilçesinden ayrılarak ilçe olmuştur. Târihi çok eskidir. Keban Barajı yapılırken Salıyol köyü höyüğünde M.Ö. 4000 senesine âit eserler bulunmuştur. Türbesi, Harput’ta bulunan İman Efendi adıyla meşhur Osman Bedreddîn Erzurûmî, Çemişgezek’te 15 yıl halka İslâmiyeti öğretmiştir.

Hozat: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 11.643 olup, 4606’sı ilçe merkezinde, 7037’si köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 25, Çağlarca bucağına bağlı 7, Geyiksuyu bucağına bağlı 10 köyü vardır. Yüzölçümü 804 km2 olup, nüfus yoğunluğu 15’tir.

İlçe toprakları yüksek bir plato niteliğindedir. Kuzeyinde Karacaoğlan Dağı, güneydoğusunda Topaltepe, batıda ise Mucur Dağlarının uzantıları yer alır. Toprakları yüksek kesimde yer aldığından iklimi çok serttir.

Ekonomisi hayvancılığa dayalıdır. En çok koyun ve keçi beslenir. Tarım yapılabilen düzlüklerde az miktarda buğday, arpa, patates ve nohut yetiştirilir.

İlçe merkezi Hozat Deresi Vâdisinde kurulmuştur. 1848’de ilçenin bugünkü yerinde bir kışla yapıldı. Bu kışlanın çevresinde bir yerleşme merkezi kuruldu ve burası Dersim Sancağının merkezi oldu. Cumhûriyetin îlânından sonra Dersim il merkezi olduysa da 1925’te ilçe olarak Elazığ’a bağlandı. 1936’da Tunceli il olunca, buraya bağlı ilçe hâline getirildi. İl merkezine uzaklığı 54 km’dir.

Mazgirt: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 21.041 olup, 3751’i ilçe merkezinde, 17.290’ı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 26, Akpazar bucağına bağlı 22, Darıkent bucağına bağlı 31 köyü vardır. Yüzölçümü 709 km2 olup, nüfus yoğunluğu 30’dur.

İlçe toprakları dağlıktır. Dağlardan doğan suları Peri ve Munzur suları toplar. İlçenin doğu ve batı sınırlarını meydana getiren bu iki su, Keban Baraj Gölüne dökülür. Keban Gölü ilçenin güneyinde yer alır.

Ekonomisi tarıma dayalıdır. Akarsu vâdilerindeki dar düzlüklerde tarım yapılır. Buğday, şekerpancarı, üzüm, arpa, elma ve armut yetiştirilen başlıca tarım ürünleridir. İlçede krom yatakları vardır. Küçükbaş hayvancılığı da ekonomide önemli yer tutar.

İlçe merkezi Kırklar Dağı eteklerinde kurulmuş olup, gelişmemiş bir yerleşim merkezidir. İl merkezine 32 km mesâfededir. Mazgirt Belediyesi 1926’da kurulmuştur.

Nazımiye: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 7392 olup 2401’i ilçe merkezinde, 4991’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 12, Büyükyurt bucağına bağlı 12, Dallıbahçe bucağına bağlı 6 köyü vardır. Yüzölçümü 553 km2 olup, nüfus yoğunluğu 27’dir.

İlçe toprakları dağlıktır. İlin en küçük ilçesidir. Dağlardan doğan suları Peri Suyu ile Pülümür Çayı toplar. Peri Suyu güneydoğu, Pülümür Çayı ise batı sınırlarını çizer.

Ekonomisi hayvancılığa dayanır. Tarım yapılacak düzlüklerin bulunmaması ve iklim şartlarının elverişsizliği yüzünden tarım çok az yapılır. Az miktarda elma, armut, baklagiller, üzüm ve buğday yetiştirilir.

İlçe merkezi Tunceli-Erzincan karayolunun 13 km doğusunda kurulmuştur. Denizden 1550 m yüksekliktedir. İl merkezine 35 km mesâfededir. Nazımiye Belediyesi 1923’te kurulmuştur.

Ovacık: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 15.316 olup, 3647’si ilçe merkezinde, 11.669’u köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 44, Karaoğlan bucağına bağlı 6, Yeşilyazı bucağına bağlı 14 köyü vardır. Yüzölçümü 1538 km2 olup, nüfus yoğunluğu 10’dur. Yüzölçümü bakımından ilin en büyük ilçesidir.

İlçe topraklarını Munzur Dağları ve bu dağların eteklerinde yer alan Ovacık düzlüğü kaplar. Munzur Dağlarından doğan Munzur Suyu, Ovacık topraklarını baştan başa suladıktan sonra Murâd Suyuna karışır.

Ekonomisi tarıma dayalıdır. Genelde tahıl yetiştirilen ilçede, sulanan topraklarda sebzecilik yapılır. Hayvancılık da ekonomide önemli yer tutar. Topraklarında zengin kömür yatakları olmasına rağmen, mâdencilik gelişmiştir. İlçede ince halı dokumacılığı yaygındır. Türkiye’nin en büyük millî parkı olan Munzur Vâdisi Millî Parkının büyük kısmı ilçe topraklarında yer alır. Millî Park sahası içinde senelik üretimi 200.000 adet olan bir alabalık üretme tesisleri kurulmuştur.

İlçe merkezi Munzur Vâdisinin kuzey kenarında ve Munzur Dağları eteklerinde kurulmuştur. 1938’den sonra Mareşal Çakmak ismi verildiyse de tekrar ismi Ovacık olarak değiştirildi. İl merkezine 61 km mesâfededir. Ovacık Belediyesi 1937’de kurulmuştur.

Pertek: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 18.833 olup, 5428’i ilçe merkezinde, 13.405’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 9, Akdemir bucağına bağlı 8, Dere bucağına bağlı 10 ve Pınarlar bucağına bağlı 17 köyü, ayrıca 80 mezrâsı vardır. Yüzölçümü 947 km2 olup, nüfus yoğunluğu 21’dir.

İlçe toprakları genelde dağlık olup, akarsu vâdileriyle parçalanmıştır. Bu akarsuların sularını Munzur Suyu ve Murâd Irmağı toplar. İlçenin güneyinde Keban Baraj Gölünün bir bölümü yer alır.

Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, arpa ve armuttur. Az miktarda üzüm, elma, patates ve baklagiller yetiştirilir. Hayvancılık ilçe ekonomisinde önemli yer tutar. İlçenin en önemli sanâyi kuruluşu Sümerbank tarafından kurulan Pertek Halı İpliği Fabrikasıdır. İl merkezine 51 km mesâfede olup, daha yakındaki Elazığ’a ise 31 km mesâfededir. İlçe belediyesi 1926’da kurulmuştur.

Pülümür: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 8704 olup, 3056’sı ilçe merkezinde 5648’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağa bağlı 10, Balpayam bucağına bağlı 8, Dağyolu bucağına bağlı 12, Kırmızıköprü bucağına bağlı 25, Üçadam bucağına bağlı 9 köyü vardır.

İlçe toprakları genelde dağlık olup, akarsu vâdileriyle bölünmüştür. Dağlardan doğan küçük dereleri Karasu ve Pülümür Çayı toplar.Karasu Irmağı ilçenin kuzey sınırını meydana getirir. İlçenin en yüksek dağı doğuda yer alan Bağırpaşa Dağıdır (3293 m).

Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünü buğdaydır. Ayrıca az miktarda patates üzüm, baklagiller, elma, armut, ceviz, arpa ve erik yetiştirilir. Hayvancılık ilçe ekonomisinde önemli yer tutar. Yaylalarda kıl keçisi ve koyun besiciliği yapılır. İlçede tuz yatakları vardır.

İlçe merkezi Tunceli-Erzincan karayolu üzerinde kurulmuştur. İlçe gelişmemiş ve küçük bir yerleşim merkezidir. Ekonomik ilişkiler yönünden Tunceli’den daha çok Erzincan’a bağlıdır. Erzincan’a bağlı ilçeyken 1938’de Tunceli’ye bağlandı. İlçe belediyesi 1910’da kurulmuştur.